تاریخ انتشار: | 1402/08/27 |
بسیاری از سازمانها به دنبال ایجاد یک شبکه ارزش میان یکدیگر هستند تا بتوانند همکاری و در عین حال رقابت سالم داشته باشند. در گذشته بیشتر افراد بر این باور بودند که همکاری و رقابت به صورت همزمان مانع از موفقیت کسبوکارها و دستیابی آنها به سود میشود. با ابداع ایده شبکههای ارزش میان سازمانهای مختلف، چنین تفکرات قدیمی از میان رفتهاند. در حال حاضر بیشتر سازمانها در چارچوب این شبکهها فعالیت میکنند و در توسعه یکدیگر نقش دارند. با ما همراه باشید تا با این شبکه و چارچوب همکاری و رقابت در آن آشنا شویم.
شبکه ارزش برای اولینبار در سال 1996 توسط دو نویسنده به نامهای بری نیلباف (Barry Nalebuff) و آدام براندنبرگر ( Adam Brandenburger) معرفی شد. این دو نویسنده کتابی به نام Co-Opetition را منتشر و در آن درباره شبکه ارزش صحبت کردند. به طور کلی این کتاب به توصیف استراتژیهای کسبوکاری میپردازد که در عین رقابت با یکدیگر همکاری دارند.
نیلباف و براندنبرگر در کتاب خود عنوان کردهاند که در یک محیط تجاری مدرن و پویا، سازمانها میتوانند با همکاری به موفقیت بیشتری دست پیدا کنند. به این معنی که فعالیت به صورت تنها و مستقل، بازده کمتری برای کسبوکارها خواهد داشت. به طور کلی شبکه ارزش برای کسبوکارهای تولید و عرضهکننده محصولات و کسبوکارهای درحالتوسعه، استراتژی بسیار مناسبی است.
برای مطالعه مقالهی "تفاوت زنجیره ارزش و زنجیره تامین"، کلیک کنید.
از جمله مزایای شبکه ارزش در سازمانها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
شبکه ارزش در واقع یک استراتژی در کسبوکار است که در آن سازمانها بهمنظور توسعه و موفقیت بیشتر در عین رقابت، با یکدیگر همکاری میکنند. این همکاری همزمان با رقابت در شبکه ارزش باعث بازدهی بهتر و بیشتر کسبوکار تمام سازمانهای حاضر در این شبکه میشود.
به طور کلی چهار نهاد در شبکه ارزش به ایفای نقش میپردازند که عبارتند از:
تامینکنندگان در واقع نهادی هستند که مواد خام و مصرفی مورد نیاز سازمانها برای تولید محصولات را فراهم میکنند. این نهاد نقشی تعیینکننده در کیفیت محصولات یک کسبوکار دارد؛ در واقع تامینکننده با کیفیت محصولات دارای رابطه مستقیمی است. به این صورت که هر چه کیفیت مواد خام و مصرفی فراهم شده توسط تامین کننده بالاتر باشد، کیفیت محصولات نهایی نیز افزایش پیدا میکند.
از طرفی دیگر، نهاد تامینکننده به طور مستقیم روی قیمت محصولات نیز تاثیر میگذارد. در واقع قیمت محصولات نهایی طبق قیمت مواد خام و مصرفی فراهم شده از سوی تامینکننده تعیین میشود. از همینرو، تامینکنندگان این امکان را دارند که به تولید محصولاتی با کیفیت بالا و قیمت مناسب کمک کنند. به طور کلی همکاری با تامینکنندگان باعث موفقیت تمام سازمانها و کسبوکارهای حاضر در یک شبکه ارزش میشود.
منظور از رقبا در واقع سازمانها و کسبوکارهایی هستند که با یک سازمان در تولید و عرضه یک محصول خاص با یکدیگر به رقابت میپردازند. در واقع هر چه رقابت بین کسبوکارها بیشتر باشد، هر یک از کسبوکارها برای فروش بیشتر محصولات خود، تلاش میکند تا کیفیت محصولات را افزایش داده و با قیمت بهتر به فروش برساند. در نتیجه تمام کسبوکارها در شبکه ارزش به دنبال کیفیت بالاتر و قیمت مناسب برای فروش محصولات خواهند بود. باید اشاره کرد که حتما لزومی ندارد که رقبا همگی در یک شهر یا کشور باشند. بسیاری از کسبوکارها در لوکیشنهای مختلف به رقابت با یکدیگر میپردازند.
مشتریان در واقع مصرفکنندگان نهایی محصولات تولید شده هستند. مشخص است که مشتری میتواند یک فرد مصرفکننده محصولات یا یک کسبوکار فروشنده محصولات تولید شده به مصرفکنندگان باشد. هر چه تعداد مشتریان یک محصول افزایش پیدا کند، به همان میزان شهرت کسبوکار تولیدکننده آن محصول افزایش پیدا خواهد کرد. صاحبان کسبوکار برای رسیدن به موفقیت باید نیازهای مشتری خود را بشناسند و برای رفع این نیازها تلاش کنند. هر چه یک کسبوکار بیشتر نیازهای مشتریان خود را برطرف کند، به میزان بیشتری در بازار مشتری جذب خواهد کرد.
برخی از کسبوکارها محصولات و خدماتی را ارائه میدهند که با سایر کسبوکارها متفاوت هستند؛ اما مکمل یکدیگر هستند. به طور کلی کسبوکارهای مکمل در یک شبکه ارزش، میتوانند مشتریان مشترک داشته باشند. ارتباط بهینه میان دو کسبوکار مکمل میتواند باعث افزایش تعداد مشتریان و میزان سود به دست آمده شود. یک مثال بارز در این زمینه دو شرکت مایکروسافت و اینتل هستند. مایکروسافت فروشنده لپتاپهای با چیپهای اینتل است؛ به این معنی که مایکروسافت برای تولید لپتاپهای خود از چیپهای تولید شده در شرکت اینتل استفاده میکند. به این ترتیب هم اینتل و هم مایکروسافت با فروش لپتاپها به سود میرسند.
در کتاب Co-Opetition براندنبرگر و نیلباف به نظریه بازیها پرداختهاند. در این نظریه عنوان شده است که ساختار یک استراتژی مانند یک بازی است. به این معنی که هر استراتژی در یک چارچوب خاص قرار میگیرد و خارج از آن عمل نمیکند. این چارچوب در شبکه ارزش از چند عامل مختلف تشکیل شده است که با نام اختصاری PARTS شناخته میشوند.
عوامل تشکیلدهنده چارچوب شبکه ارزش عبارتند از:
هلدینگ فاخر، با تکیه بر بیش از نیم قرن تجربه در صنعت پست و لجستیک و تجارت الکترونیکی، همواره به دنبال راهاندازی و حمایت از کسب و کارهایی در این صنایع است؛ تا بتواند با مشارکت در توسعه اکوسیستم صنعت پست و لجستیک و تجارت الکترونیکی بازاری حرفهایتر، رقابتی و با کیفیتتر را خلق کند و موجب توسعه شبکه ارزش صنعت پست و لجستیک و فناوری الکترونیکی شود.