در دنیای صنعتی امروز و متناسب با رشد شهرنشینی، اهمیت صنعت حمل و نقل انکارناپذیر است. سرمایه‌گذاری در بخش حمل و نقل می‌تواند بر عملکرد بازارهای کار، بهره‌وری کسب و کار و رقابت تجاری تأثیر بگذارد. این تاثیرات در طول زمان می‌توانند به بهبوداقتصادی، حفاظت از محیط زیست، افزایش کیفیت زندگی و افزایش تولید کمک کنند.

تاثیرات حمل و نقل بر اقتصاد

اثرات صنعت حمل و نقل بر اقتصاد کشور را می‌توان به سه دسته مستقیم، غیرمستقیم و القایی، تقسیم کرد. در ادامه به توضیح مختصر هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.

تاثیرات مستقیم

تاثیر مستقیم حمل و نقل بر اقتصاد یعنی زمانی که ظرفیت و کارایی در یک صنعت با استفاده از خدمات حمل و نقل افزایش یابد، این امر باعث ایجاد اشتغال، افزایش ارزش افزوده، بهبود مدیریت زمان و کاهش هزینه‌ها و در نهایت توسعه بازارها می‌شود. این بدان معنا است که شرایط کلی یک اقتصاد در حال بهبود است.

تاثیرات غیر مستقیم

حمل و نقل از طریق پیوند و کمک‌رسانی به سایر بخش‌های اقتصادی مانند شرکت‌های تامین کالا، تامین‌کنندگان تجهیزات و قطعات، خدمات نگهداری و تعمیر، شرکت‌های بیمه، شرکت‌‎های مشاوره تجاری و... تاثیری غیرمستقیم بر اقتصاد کشور دارد.

تاثیرات القایی

در جایی که بهای کالاها یا خدمات، کاهش و تنوع آن‌ها افزایش می‌یابد، حمل و نقل از طریق تاثیرات القایی بر اقتصاد کشور اثر می‌گذارد.

حمل و نقل چگونه باعث رشد اقتصادی می‌شود؟

توسعه سیستم‌های حمل و نقل در بستری اجتماعی-اقتصادی رخ می‌دهد. صنعت حمل‌و‌نقل با ایجاد ارتباط بین منابع انسانی، ابزار (ماشین آلات) و زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل، تعامل خوبی را میان این سه مورد ایجاد می‌کند. زیرا زیرساخت‌ها به نیروهای انسانی نیاز دارند و بسیاری از فعالیت‌های حمل‌و‌نقل بر رابطه پیچیده بین نیازهای زیرساختی و انسانی استوار است.

بخش حمل و نقل جزء مهم اقتصاد و ابزاری رایج برای توسعه کشور است. هنگامی که سیستم‌های حمل‌ونقل کارآمد هستند، فرصت‌ها و مزایای اقتصادی و اجتماعی را فراهم می‌کنند که منجر به اثرات مثبت چند برابری مانند دسترسی بهتر به بازارها، اشتغال و سرمایه‌گذاری‌های بیشتر می‌شود. حمل و نقل کارآمد، هزینه‌ها را در بسیاری از بخش‌های اقتصادی کاهش می‌دهد و باعث اثرات زیست محیطی مهمی است که نمی‌توان از آن‌ها غافل شد. برای آن که بتوان نقش صنعت حمل و نقل را در توسعه اقتصادی کشور بررسی کرد، باید انواع تاثیرات آن را گروه‌بندی کرد. این تاثیرات شامل ظرفیت فیزیکی حمل و نقل، ابعاد عملیاتی و جغرافیایی آن است که این موارد را با هم بررسی می‌کنیم.

برای مطالعه مقاله‌ی "سیستم مدیریت حمل و نقل چیست و چه اهمیت و مزایایی دارد؟"، کلیک کنید.

ظرفیت‌های فیزیکی؛ هسته اصلی‌ تاثیرات اقتصادی

از ظرفیت‌های فیزیکی حمل و نقل تحت عنوان هسته این صنعت یاد می‌شود. اساسی‌ترین تأثیرات حمل و نقل مربوط به ظرفیت فیزیکی برای انتقال مسافران و کالاها و هزینه‌های مربوط به آن‌ها است. این ظرفیت شامل تعیین مسیرهایی است که امکان تعاملات جدید بین واحدهای اقتصادی را فراهم می‌کند.

ابعاد عملیاتی

ابعاد عملیاتی، سیستم‌های اقتصادی را قادر می‌سازد تا فعالیت‌های خود را بهتر هماهنگ کنند که باعث صرفه‌جویی در زمان و امکان استفاده بهتر از دارایی‌های حمل و نقل می‌شوند. این بعد صنعت حمل و نقل، واحدهای مسافربری یا باری را در یک بازه زمانی برنامه‌ریزی شده، به مقصد می‌رساند. تمام هدفی که بعد عملیاتی حمل و نقل دنبال می‌کند این است که مسافران و بار با سرعت بیشتر و تاخیر کم‌تری منتقل شوند. به همین دلیل صرفه‌جویی هزینه‌ها از این طریق، به توسعه و پیشرفت اقتصادی کمک می‌کند.

بعد جغرافیایی؛ عامل مهم توسعه بازارهای اقتصادی

قابلیت دسترسی به پایگاه گسترده‌تر بازار یک مزیت اقتصادی مشترک برای شرکت‌ها است، به همین دلیل تاثیر مهم حمل و نقل بر فعالیت‌های اقتصادی انکارناپذیر است. از طریق توسعه ارتباطات جغرافیایی صنعت حمل و نقل است که چشم‌انداز اقتصادی اصلاح می‌شود.این فعالیت‌ها شامل فعالیت‌های تجاری، مسکونی یا تولیدی است. زیرساخت‌های فیزیکی مثل ریلی، جاده‌ای، بنادر و فرودگاه‌ها، انواع و اقسام شبکه‌های حمل را به هم وصل می‌کنند و باعث بهبود اقتصادی می‌شود.

بهبود بعد جغرافیایی حمل و نقل یعنی دسترسی به بازارهای گسترده‌ای که در آن‌ها بتوان اقتصاد را در بخش‌های تولید، توزیع و مصرف بهبود بخشید. افزایش بهره‌وری در حوزه‌های مختلف و گسترش بازارها برای خروجی‌های متنوع از جمله کارکردهای جغرافیایی توسعه صنعت حمل و نقل است. یکی دیگر از تاثیرات مهم  بعد جغرافیایی حمل و نقل بر اقتصاد، تاثیر آن بر مکانی است که فعالیت‌ها در آن رخ می‌دهد و سبب توسعه آن می‌شود.

 اهمیت صنعت حمل و نقل در اقتصاد کلان و خرد

تاثیری که حمل و نقل بر اقتصاد کشور از خود برجای می‌گذارد، از دو منظر قابل بررسی است. این تاثیرات را می‌توان در دو موضوع اقتصاد کلان و اقتصاد خرد بررسی کرد. با این موارد آشنا می‌شویم.

تاثیر حمل و نقل بر اقتصاد کلان

اقتصاد کلان با تولید، اشتغال و درآمد سروکار دارد. اهمیت حمل و نقل نیز برای اقتصاد کلان حول این محورها می‌چرخد. در بسیاری از اقتصادهای توسعه یافته، حمل و نقل بین 6 تا 12 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد. ارزش تمام دارایی‌های حمل‌و‌نقل، از جمله زیرساخت‌ها و وسایل نقلیه، می‌تواند نیمی از تولید ناخالص داخلی یک اقتصاد پیشرفته را به وجود آورد.

اقتصاد خرد چه تاثیری بر حمل و نقل دارد؟

حمل و نقل با هزینه‌های تولید، مصرف‌ و توزیع ارتباط دارد. به طور متوسط، حمل و نقل بین 10 تا 15 درصد از هزینه‌های خانوار را تشکیل می‌دهد. از سوی دیگر حدود 4 درصد از هزینه‌های تولید را به خود اختصاص می‌دهد، اما این رقم با توجه به زیربخش‌های تولیدی می‌تواند بسیار متفاوت باشد. همه این موارد در گروه اقتصاد خرد قرار می‌گیرند.

صنعت حمل و نقل و افزایش بهره‌وری در اقتصاد

تاثیرات حمل و نقل بر اقتصاد، انکارناپذیر هستند. اقتصادهای پیشرفته تاکید بسیاری بر مطالعه سیستم‌های حمل و نقل و چگونگی درآمدزایی از آن‌ها را دارند. چگونگی این تاثیرات و نحوه درآمدزایی از حمل و نقل، عامل مهمی در بهره‌وری اقتصادی است که بسیاری از آن آگاهی ندارند.

هلدینگ فاخر، با تکیه بر بیش از نیم قرن تجربه در صنعت حمل و نقل و پست و لجستیک، همواره به دنبال راه‌اندازی و حمایت کسب و کارهایی د ر این صنایع است؛ تا بتواند با مشارکت در توسعه اکوسیستم صنعت پست و لجستیک، بازاری حرفه‌ای‌تر، رقابتی و با کیفیت‌تر را خلق کند.