نقش IoT در حمل و نقل | کاربردهای این فناوری نوین در صنعت حمل و نقل

استفاده از اینترنت اشیا یا IoT در حمل و نقل طی سال‌های اخیر، شتاب زیادی گرفته است. طبق تحقیقات انجام شده، پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2023، ارزش بازار IoT در حمل و نقل به بیش از 328 میلیارد دلار برسد. در صنعت حمل ‌و نقل و لجستیک، اینترنت اشیا کاربردهای زیادی ارائه می‌دهد تا حمل‌ونقل شهری و بین شهری، کارآمدتر، ایمن‌تر و ارزان‌تر شود. از این فناوری نوین می‌توان در مدیریت ناوگان، نظارت و مسیریابی پویا استفاده کرد تا صنعت حمل‌ونقل بهینه‌تر از همیشه باشد. در این مطلب از هلدینگ فاخر، به بررسی کاربردهای IoT در حمل و نقل و لجستیک می‌پردازیم.

IoT یا اینترنت اشیا چه نقشی در صنعت حمل و نقل دارد؟

قبل از این که به سراغ نقش IoT در حمل و نقل برویم، باید با این فناوری مدرن آشنا شویم تا بتوانیم چگونگی تاثیرگذاری آن در صنعت حمل ‌و نقل و لجستیک را درک کنیم. به‌طور ساده می‌توان گفت که اینترنت اشیا مجموعه‌ای از دستگاه‌های محاسباتی، ماشین‌های مکانیکی و دیجیتالی، اشیا، حیوانات و انسان‌ها است با شناسه‌های منحصربه‌فرد(UID)  به یکدیگر متصل هستند. این اجزا می‌توانند بدون نیاز به ارتباط انسان با انسان یا انسان با کامپیوتر، با یکدیگر ارتباط داشته باشند و انواع داده‌ها را منتقل کنند.

فناوری IoT در حمل و نقل برای مدیریت ناوگان، ترافیک، افزایش ایمنی لجستیک و... کاربرد دارد. در صنعت حمل ‌و نقل می‌توان روی هر یک از اجزای سیستم، مانند وسایل حمل‌ونقل، یک چیپ شناسایی نصب کرد تا جزیی از سیستم شود.  

به‌طور کلی برای به کارگیری فناوری IoT در حمل و نقل، باید شبکه‌ای گسترده از حس‌گرها، اشیا هوشمند و محرک‌ها را پیاده‌سازی کرد. این شبکه، داده‌های مرتبط با دنیای واقعی را جمع‌آوری و از طریق نرم‌افزارهای تخصصی، آن‌ها را منتقل و به اطلاعات مفید تبدیل می‌کند.

طی سال‌های اخیر با افزایش جمعیت، سیستم حمل ‌و نقل و لجستیک بسیار گسترده‌تر شده است و به همین خاطر سازمان‌ها و کمپانی‌ها باید از فناوری‌های نوین برای نظارت و مدیریت بر شبکه حمل ‌و نقل خود استفاده کنند. اینترنت اشیا نیز از همین فناوری‌های نوین است.

در ادامه با انواع کاربردهای IoT در حمل و نقل آشنا می‌شویم.

موقعیت‌یابی با فناوری اینترنت اشیا

تفاوتی ندارد که از اینترنت اشیا برای حمل‌ و نقل عمومی استفاده می‌شود یا قصد پیاده‌سازی آن را در شبکه حمل‌ و نقل کالا و لجستیک داریم، موقعیت‌یابی مکان جغرافیایی به شکل مدرن یکی از مهم‌ترین کاربردهای این فناوری مدرن در حمل‌ونقل به‌شمار می‌آید. در حال حاضر، کمپانی‌ها با کمک فناوری جی‌پی‌اس به‌صورت مداوم از موقعیت مکانی ناوگان خود اطلاع دارند. باید گفت که موقعیت‌یابی با جی‌پی‌اس نیز در زیرمجموعه کاربردهای  IoT در حمل و نقل است. با استفاده از این قابلیت، ناوگان شرکت‌ها امنیت بیشتری دارند و احتمال سرقت آن‌ها به حداقل می‌رسد. چرا که تحت هر شرایطی قابل ردیابی هستند. همچنین در دنیای امروز از دکل‌های مخابراتی برای تخمین مکان خودروهادر صنعت حمل و نقل استفاده می‌شود و ترکیب این دو روش، داده‌های دقیق‌تری برای مدیریت ناوگان فراهم می‌کند.

از طرف دیگر، با استفاده از اینترنت اشیا، مشتریان نیز می‌توانند در صنعت پست، مرسوله خود را به‌صورت لحظه‌ای ردیابی کنند. یکی دیگر از کاربردهای اینترنت اشیا در زمینه موقعیت‌یابی، امکان محاسبه هوشمند کرایه است. در این صورت هزینه‌های مشتری و کارفرما برای استفاده از ناوگان حمل‌ونقل به‌شدت کاهش پیدا خواهد کرد. باید گفت که با موقعیت‌یابی از طریق IoT ، ترافیک و آلودگی هوا نیز کاهش می‌یابد.

مدیریت ناوگان؛ یکی از تخصصی‌ترین کاربردهای IoT در حمل و نقل

مدیریت ناوگان در کسب‌وکارهای بزرگ، یکی از پیچیده‌ترین و دشوارترین انواع عملیات به‌شمار می‌آید. با این حال، با استفاده از IoT در حمل و نقل، مدیریت ناوگان کسب‌وکارها از همیشه کارآمدتر و ساده‌تر خواهد بود. به‌طور کلی مدیریت ناوگان به‌صورت هوشمند برای صنایع بزرگ که به جابه‌جایی کالا از مراکز مختلف برای تولید یک محصول نیاز دارند، یک امر ضروری است. همچنین در پروژه‌های حساس به زمان، کوچک‌ترین تاخیر می‌تواند خسارات مادی زیادی را متوجه پروژه مورد نظر کند. در این نوع پروژه‌ها نیز باید به مدیریت هوشمند ناوگان توجه لازم را داشت.

حس‌گرهای IoT در حمل و نقل، اطلاعات انواع وسایل را در سریع‌ترین زمان ممکن به سیستم مدیریت ناوگان ارسال می‌کنند تا مدیران بتوانند نظارتی جامع بر تمامی اجزای ناوگان خود داشته باشند. باید اشاره کرد که هنوز استفاده از IoT در حمل و نقل و به‌خصوص مدیریت ناوگان به شکل مناسب پیاده‌سازی نشده است. اما در آینده با توسعه نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای بهتر و کارآمدتر، قطعا شاهد استفاده بیشتر از این فناوری نوین در مدیریت هوشمند ناوگان خواهیم بود.

مدیریت موجودی انبارها در صنعت لجستیک

یکی دیگر از فرایندهای پیچیده در صنعت حمل‌ و نقل و به‌خصوص لجستیک، مدیریت موجودی انبارها است. با توجه به اهمیت مدیریت انبار در زنجیره تامین، بررسی موجودی انبار به صورت هوشمند، امکان مدیریت کارآمد ورود و خروج کالا را ممکن می‌کند و نهایتا منجر به استفاده بهینه از فضای انبار می‌شود. با استفاده از اینترنت اشیا این فرایند پیچیده نیز ساده می‌شود و کسب‌وکارها می‌توانند در یک پنل نرم‌افزاری، تمام اجناس موجود در انبار خود را به‌راحتی مشاهده کنند.

مسیریابی پویا

همان‌طور که اشاره شد، IoT در حمل و نقل باعث می‌شود که تمام وسایل نقلیه به‌صورت مداوم داده‌های مختلفی را برای سیستم مرکزی خود ارسال کنند. با استفاده از داده‌های موقعیت مکانی و سرعت حرکت این وسایل، می‌توان بار ترافیکی هر مسیر را مشخص کرد. در نتیجه با این داده‌های مفید، امکان مسیریابی پویا فراهم می‌شود. برای مثال در هنگام بروز تصادف در یک مسیر مشخص، سیستم ناوبری یک مسیر خلوت‌تر را جایگزین مسیر قبلی می‌کند تا جابه‌جایی وسایل حمل‌ونقل ناوگان دچار مشکل نشوند.

امکان استفاده از سیستم خودکار دریافت عوارض

یکی از کاربردهای مهم IoT در حمل و نقل که ابعاد کلی‌تری دارد و می‌تواند برای دولت‌ها و شهرداری‌ها مفید باشد، امکان استفاده از این فناوری برای دریافت عوارض به‌صورت خودکار است. دوربین‌های نصب شده در محل ثبت عوارض، پلاک هر خودرو را ثبت و سپس در نرم‌افزار تعبیه شده، عوارض را برای مالک خودرو در نظر می‌گیرند. می‌توان با تطبیق داده‌های مرتبط با پلاک خودروها (مانند نوع وسیله نقلیه یا مبدا آن) میزان عوارض دریافتی را کم یا زیاد کرد.

استفاده از خودروهای بدون سرنشین؛ از مهم‌ترین کاربردهای IoT در حمل و نقل

وسایل نقلیه بدون سرنشین یکی از مدرن‌ترین ایده‌هایی هستند که استفاده از آن‌ها می‌تواند صنعت حمل‌ونقل و لجستیک را برای همیشه متحول کند. هرچند که در حال حاضر پیاده‌سازی چنین ایده‌ای چالش‌های بسیار زیادی دارد. اما با استفاده از IoT در حمل و نقل، بسیاری از این چالش‌ها از بین خواهند رفت. چرا که وسایل نقلیه بدون سرنشین می‌توانند اطلاعات مسیر و بسیاری از داده‌های دیگر را به‌صورت خودکار دریافت و پردازش کنند. در صنعت پست و حمل‌ونقل کالا، استفاده از وسایل نقلیه بدون سرنشین می‌تواند باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های شرکت‌های پستی شود.

هلدینگ فاخر؛ پیشرو در زمینه فناوری‌های نوین در پست و لجستیک

استفاده از IoT در حمل و نقل، ایده‌ای مدرن است که بسیاری از کاربردهای آن در حال حاضر پیاده‌سازی شده‌اند. باید گفت که این ایده، همچنان به ارتقا نرم‌افزاری و سخت‌افزاری نیاز دارد تا بتواند در تمام بخش‌های حمل‌ونقل به شکل گسترده‌ای مورد استفاده قرار بگیرد.هلدینگ فاخر به‌عنوان یک مجموعه پیشرو در زمینه فناوری‌های نوین پست و لجستیک، توانسته است اکوسیستمی هوشمند و پایدار در این حوزه راه‌اندازی کند. بسیاری از کسب‌وکارهای آنلاین با استفاده از تجربیات و مشاوره‌های هلدینگ ما توانسته‌اند زنجیره تامین کالای مناسبی برای خود ایجاد نمایند و در واقع هلدینگ فاخر با ارائه راه‌حل‌های نوآورانه، کسب‌وکارهای مدرنی را در زمینه پست و لجستیک خلق کرده است.

نقش صنعت حمل و نقل در توسعه اقتصادی

در دنیای صنعتی امروز و متناسب با رشد شهرنشینی، اهمیت صنعت حمل و نقل انکارناپذیر است. سرمایه‌گذاری در بخش حمل و نقل می‌تواند بر عملکرد بازارهای کار، بهره‌وری کسب و کار و رقابت تجاری تأثیر بگذارد. این تاثیرات در طول زمان می‌توانند به بهبوداقتصادی، حفاظت از محیط زیست، افزایش کیفیت زندگی و افزایش تولید کمک کنند.

تاثیرات حمل و نقل بر اقتصاد

اثرات صنعت حمل و نقل بر اقتصاد کشور را می‌توان به سه دسته مستقیم، غیرمستقیم و القایی، تقسیم کرد. در ادامه به توضیح مختصر هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.

تاثیرات مستقیم

تاثیر مستقیم حمل و نقل بر اقتصاد یعنی زمانی که ظرفیت و کارایی در یک صنعت با استفاده از خدمات حمل و نقل افزایش یابد، این امر باعث ایجاد اشتغال، افزایش ارزش افزوده، بهبود مدیریت زمان و کاهش هزینه‌ها و در نهایت توسعه بازارها می‌شود. این بدان معنا است که شرایط کلی یک اقتصاد در حال بهبود است.

تاثیرات غیر مستقیم

حمل و نقل از طریق پیوند و کمک‌رسانی به سایر بخش‌های اقتصادی مانند شرکت‌های تامین کالا، تامین‌کنندگان تجهیزات و قطعات، خدمات نگهداری و تعمیر، شرکت‌های بیمه، شرکت‌‎های مشاوره تجاری و... تاثیری غیرمستقیم بر اقتصاد کشور دارد.

تاثیرات القایی

در جایی که بهای کالاها یا خدمات، کاهش و تنوع آن‌ها افزایش می‌یابد، حمل و نقل از طریق تاثیرات القایی بر اقتصاد کشور اثر می‌گذارد.

حمل و نقل چگونه باعث رشد اقتصادی می‌شود؟

توسعه سیستم‌های حمل و نقل در بستری اجتماعی-اقتصادی رخ می‌دهد. صنعت حمل‌و‌نقل با ایجاد ارتباط بین منابع انسانی، ابزار (ماشین آلات) و زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل، تعامل خوبی را میان این سه مورد ایجاد می‌کند. زیرا زیرساخت‌ها به نیروهای انسانی نیاز دارند و بسیاری از فعالیت‌های حمل‌و‌نقل بر رابطه پیچیده بین نیازهای زیرساختی و انسانی استوار است.

بخش حمل و نقل جزء مهم اقتصاد و ابزاری رایج برای توسعه کشور است. هنگامی که سیستم‌های حمل‌ونقل کارآمد هستند، فرصت‌ها و مزایای اقتصادی و اجتماعی را فراهم می‌کنند که منجر به اثرات مثبت چند برابری مانند دسترسی بهتر به بازارها، اشتغال و سرمایه‌گذاری‌های بیشتر می‌شود. حمل و نقل کارآمد، هزینه‌ها را در بسیاری از بخش‌های اقتصادی کاهش می‌دهد و باعث اثرات زیست محیطی مهمی است که نمی‌توان از آن‌ها غافل شد. برای آن که بتوان نقش صنعت حمل و نقل را در توسعه اقتصادی کشور بررسی کرد، باید انواع تاثیرات آن را گروه‌بندی کرد. این تاثیرات شامل ظرفیت فیزیکی حمل و نقل، ابعاد عملیاتی و جغرافیایی آن است که این موارد را با هم بررسی می‌کنیم.

ظرفیت‌های فیزیکی؛ هسته اصلی‌ تاثیرات اقتصادی

از ظرفیت‌های فیزیکی حمل و نقل تحت عنوان هسته این صنعت یاد می‌شود. اساسی‌ترین تأثیرات حمل و نقل مربوط به ظرفیت فیزیکی برای انتقال مسافران و کالاها و هزینه‌های مربوط به آن‌ها است. این ظرفیت شامل تعیین مسیرهایی است که امکان تعاملات جدید بین واحدهای اقتصادی را فراهم می‌کند.

ابعاد عملیاتی

ابعاد عملیاتی، سیستم‌های اقتصادی را قادر می‌سازد تا فعالیت‌های خود را بهتر هماهنگ کنند که باعث صرفه‌جویی در زمان و امکان استفاده بهتر از دارایی‌های حمل و نقل می‌شوند. این بعد صنعت حمل و نقل، واحدهای مسافربری یا باری را در یک بازه زمانی برنامه‌ریزی شده، به مقصد می‌رساند. تمام هدفی که بعد عملیاتی حمل و نقل دنبال می‌کند این است که مسافران و بار با سرعت بیشتر و تاخیر کم‌تری منتقل شوند. به همین دلیل صرفه‌جویی هزینه‌ها از این طریق، به توسعه و پیشرفت اقتصادی کمک می‌کند.

بعد جغرافیایی؛ عامل مهم توسعه بازارهای اقتصادی

قابلیت دسترسی به پایگاه گسترده‌تر بازار یک مزیت اقتصادی مشترک برای شرکت‌ها است، به همین دلیل تاثیر مهم حمل و نقل بر فعالیت‌های اقتصادی انکارناپذیر است. از طریق توسعه ارتباطات جغرافیایی صنعت حمل و نقل است که چشم‌انداز اقتصادی اصلاح می‌شود.این فعالیت‌ها شامل فعالیت‌های تجاری، مسکونی یا تولیدی است. زیرساخت‌های فیزیکی مثل ریلی، جاده‌ای، بنادر و فرودگاه‌ها، انواع و اقسام شبکه‌های حمل را به هم وصل می‌کنند و باعث بهبود اقتصادی می‌شود.

بهبود بعد جغرافیایی حمل و نقل یعنی دسترسی به بازارهای گسترده‌ای که در آن‌ها بتوان اقتصاد را در بخش‌های تولید، توزیع و مصرف بهبود بخشید. افزایش بهره‌وری در حوزه‌های مختلف و گسترش بازارها برای خروجی‌های متنوع از جمله کارکردهای جغرافیایی توسعه صنعت حمل و نقل است. یکی دیگر از تاثیرات مهم  بعد جغرافیایی حمل و نقل بر اقتصاد، تاثیر آن بر مکانی است که فعالیت‌ها در آن رخ می‌دهد و سبب توسعه آن می‌شود.

 اهمیت صنعت حمل و نقل در اقتصاد کلان و خرد

تاثیری که حمل و نقل بر اقتصاد کشور از خود برجای می‌گذارد، از دو منظر قابل بررسی است. این تاثیرات را می‌توان در دو موضوع اقتصاد کلان و اقتصاد خرد بررسی کرد. با این موارد آشنا می‌شویم.

تاثیر حمل و نقل بر اقتصاد کلان

اقتصاد کلان با تولید، اشتغال و درآمد سروکار دارد. اهمیت حمل و نقل نیز برای اقتصاد کلان حول این محورها می‌چرخد. در بسیاری از اقتصادهای توسعه یافته، حمل و نقل بین 6 تا 12 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد. ارزش تمام دارایی‌های حمل‌و‌نقل، از جمله زیرساخت‌ها و وسایل نقلیه، می‌تواند نیمی از تولید ناخالص داخلی یک اقتصاد پیشرفته را به وجود آورد.

اقتصاد خرد چه تاثیری بر حمل و نقل دارد؟

حمل و نقل با هزینه‌های تولید، مصرف‌ و توزیع ارتباط دارد. به طور متوسط، حمل و نقل بین 10 تا 15 درصد از هزینه‌های خانوار را تشکیل می‌دهد. از سوی دیگر حدود 4 درصد از هزینه‌های تولید را به خود اختصاص می‌دهد، اما این رقم با توجه به زیربخش‌های تولیدی می‌تواند بسیار متفاوت باشد. همه این موارد در گروه اقتصاد خرد قرار می‌گیرند.

صنعت حمل و نقل و افزایش بهره‌وری در اقتصاد

تاثیرات حمل و نقل بر اقتصاد، انکارناپذیر هستند. اقتصادهای پیشرفته تاکید بسیاری بر مطالعه سیستم‌های حمل و نقل و چگونگی درآمدزایی از آن‌ها را دارند. چگونگی این تاثیرات و نحوه درآمدزایی از حمل و نقل، عامل مهمی در بهره‌وری اقتصادی است که بسیاری از آن آگاهی ندارند.

هلدینگ فاخر، با تکیه بر بیش از نیم قرن تجربه در صنعت حمل و نقل و پست و لجستیک، همواره به دنبال راه‌اندازی و حمایت کسب و کارهایی د ر این صنایع است؛ تا بتواند با مشارکت در توسعه اکوسیستم صنعت پست و لجستیک، بازاری حرفه‌ای‌تر، رقابتی و با کیفیت‌تر را خلق کند.