لجستیک هوشمند و مزایای استفاده از آن
لجستیک هوشمند یک راهحل کلیدی برای مقابله با چالشهای توزیع شهری است. این نوع لجستیک را میتوان بهعنوان ترکیبی از ساختاربندی مدیریت ترافیک و هدایت ترافیک برای استفاده بهینه از سیستم ترافیک و مدیریت لجستیک (سازماندهی، برنامهریزی، کنترل و اجرای جریان کالا) با استفاده موثر از دادهها تعریف کرد.
تعریف لجستیک هوشمند
لجستیک هوشمند این فرصت را برای مقامهای دولتی فراهم میکند تا مدیریت ترافیک پویا را بهبود ببخشند و در صورت نیاز قوانین محلی مانند مقررات مربوط به دسترسی به مرکز شهر (زمان روز، مکان و نوع وسیله نقلیه) را بهتر اجرا کنند.
همچنین استفاده از لجستیک هوشمند، فرصتهای تجاری را در اختیار شرکتهای لجستیکی و مشتریان آنها قرار میدهد. راهحلهای این نوع لجستیک نه تنها حملونقل و انبارداری کارآمد را بهبود میبخشد، بلکه اتصال بین شبکه های لجستیک مختلف، مثلا برای تبادل سفارشها بین احزاب یا روشهای مختلف را تسهیل میکند.
لجستیک هوشمند، از مراحل اولیه، مانند انبارداری آغاز شده و با آخرین مرحله به پایان میرسد که لست مایل دلیوری است.
لجستیک هوشمند یک سیستم مبتنی بر فناوری اطلاعات است که تمام جنبههای لجستیک از جمله حمل و نقل، انبارداری، بستهبندی، بارگیری و تخلیه، پردازش و توزیع را دربر میگیرد.
به بیانی سادهتر، به بهرهگیری از تکنولوژیهایی مثل اینترنت اشیاء، هوش مصنوعی و... در مراحل مختلف لجستیک، به منظور کاهش هزینههای لجستیکی، لجستیک هوشمند میگویند.
برخی از راهکارهای هوش مصنوعی برای لجستیک هوشمند:
- بهبود خدمات رسانی به مشتریان
- پیشبینی دقیقتر از آینده
- مدیریت هوشمند منابع
- کاهش خطای انسانی
- بهینهسازی مسیرها
مزایای مهم لجستیک هوشمند
1- کاهش هزینههای لجستیک و افزایش سود شرکت
با بهرهگیری از لجستیک هوشمند هزینههایی مثل هزینه انبارداری، هزینه نیروی انسانی، هزینهی بستهبندی کالا و هزینهی ارسال سفارشات به طور چشمگیری کاهش پیدا میکند. به طور مثال در زمینه انبارداری، باعث کاهش 18% هزینههای انبار شده است.
2- کاهش هزینهها برای مصرفکنندگان و ایجاد اطمینان خرید
استفاده از لجستیک هوشمند نه تنها برای شرکتها بلکه برای مصرفکنندگان نیز باعث کاهش هزینهها میشود و به دلیل توسعه، کارایی بهتر و ایجاد افزایش کیفیت در صنعت لجستیک، باعث رضایتمندی مخاطبان شده است.
هوش مصنوعی در روش شرکتها برای مدیریت بخش لجستیک خود تغییرات عمدهای ایجاد کرده است.
این تغییرات پیامدهای مهم و تاثیرگذاری بر نحوه ایجاد و حفظ روابط با مشتری داشته است.
جریان نقدینگی از مهمترین عناصر هر زنجیره ایی محسوب میشود. جریان نقدینگی همانند جریان خون در بدن انسان، باعث زنده بودن زنجیره خواهد شد و اگر به هرکدام از اجزاء زنجیره در زمان مناسب جریان نقدینگی تزریق نشود، آن جزء از زنجیره در مرحله اول دچار مشکل خواهد شد و سپس با یک تاخیر زمانی کل زنجیره تامین را دچار مشکل خواهد کرد. لجستیک هوشمند با بهینه سازی تمامی فرایندها و مدیریت هزینهها و نقدینگی و... کمک میکند تا تمام هزینهها در بهینهترین حالت ممکن صرف فعالیتهای ضروری شده و در نتیجه هزینههای خدمات برای مشتریان نیز کاهش یابد. از طریق هوش مصنوعی تمام بخشهای لجستیک بازبینی و در کنترل کامل است و اشتباهات و خطاهای این چرخه به حداقل میرسد و در نتیجه به مشتریان خدماتی کامل و با کیفیت ارائه خواهد شد و در افزایش اعتماد و اطمینان آنها بسیار موثر میباشد.
3- کاهش زمان ارسال سفارشات
امکان لغو سفارش از جانب مشتری، زمانی که تحویل کالا در همان روز انجام نشود، بالا میرود. پس با استفاده از نرمافزار لجستیکی هوشمند، میتوانید زمان ارسال سفارشات خود را کاهش دهید و باعث جلب رضایت مشتری شوید.
با توجه به توضیح بالا این فرمول را میتوان برای آن در نظر گرفت.
ارسال سریعتر = رضایت مشتری
4- انعطافپذیری بالا
سیستم لجستیک هوشمند طوری سازماندهی شده، که میتواند نیازهای شما را الویتبندی کند و براساس اولویت بودن یا نبودن یک فرآیند برای انجام آن تصمیمگیری کند.
5- افزایش نظارت بر عملکرد
افزایش سفارشات باعث نیاز به افزایش تعداد ناوگانها میشود، نظارت بر عملکرد ناوگان با روش سنتی امکانپذیر نمیباشد، یکی دیگر از مهمترین مزیتهای لجستیک هوشمند، بهبود نظارت بر عملکرد ناوگان و کارمندان با صرف کمترین هزینه میباشد. با بهرهگیری از این راهکار، میتوانید در هر لحظه موقعیت ناوگان خود را روی نقشه مشاهده کنید و عملکر د و وضعیت آن را بسنجید.
6-افزایش دقت در ارسال
اشتباهات انسانی ، نظیر ارسال اشتباه کالا و یا معیوب شدن آن در حین ارسال کالا، با افزایش تعداد سفارشات، افزایش مییابد.
که تمامی این بیدقتیها میتوانند آسیب بزرگی به برند و کسب و کار شما وارد کند، چون در کسب و کار اولین اشتباه در ارسال سفارشات، آخرین اشتباه است.
با استفاده از لجستیک هوشمند، این اشتباهات، بسیار کاهش مییابد.
7- هماهنگی موجودی
شرکتهای لجستیک باید شبکه عظیمی از فروشندگان، انبارها و وسایل نقلیه را باهم هماهنگ کنند و این هماهنگی با افزایش تقاضا، پیچیدهتر میشود. لجستیک هوشمند، ابزاری برای تسهیل تعاملات و هماهنگی این کسب و کارهای میتواند فراهم کند.
8- بهبود راندمان در لجستیک هوشمند
یکی از پرهزینهترین بخشهای زنجیره تامین، بخش لجستیک است که استفاده از لجستیک هوشمند موجب بهینهسازی فرایندها، هزینه و بهبود رانمدمان در این بخش شده است.
از طریق لجستیک هوشمند، از انبارداری تا زمان تحویل کالا به مشتری، از تمامی ابزارهای هوشمند در سیستم مدیریت حمل و نقل و لجستیک استفاده میشود تا عملیات دستی کاهش پیدا کرده و تمامی فرایندها به صورت سیستمی و هوشمند مدیریت و اجرا شود. همچنین با کمک لجستیک هوشمند، یکپارچگی در سیستمهای اطلاعاتی، ارتباطی و تجهیزاتی ایجاد خواهد شد. از این طریق نه تنها در تمامی بخشهای لجستیک در هزینه صرفهجویی میشود، بلکه باث بهبود کارایی نیز میشود و نهایتا در افزایش رضایت مشتریان نقش مهمی را ایفا میکند.
سایر مزایای لجستیک هوشمند به طور اختصار:
- پوشاندن نقصهای مدیریت لجستیک
- پاسخگویی بهتر به مشتریان
- افزایش بهرهوری فرایندها در زنجیره تأمین کالا
- ایجاد یکپارچگی در سیستمهای اطلاعاتی، ارتباطی و تجهیزاتی
نباید این نکته را فراموش کرد که هوشمندسازی لجستیک به معنی حذف کامل نیروی انسانی نیست، بلکه استفاده بهینه از نیروی انسانی در طول انجام فرایند است.
عملکرد هلدینگ فاخر
امروزه علم دیجیتال، پیشرفت چشمگیری داشته و در بسیاری از صنایع ردپای خود را به جا گذاشته است.
این موضوع شاید در برخی افراد باعث ایجاد نگرانی در زمینه بیکاری نیروی کار شود، اما باید بدانیم که لجستیک هوشمند، نه تنها باعث بیکاری نیروی کار نشده بلکه باعث اشتغالزایی گستردهای در قسمتهای متفاوت شده است.
هلدینگ فاخر با هدف توسعه شبکه ارزش صنعت پست و لجستیک ایران تاسیس شد و با اتکا به نیمقرن تجربهی زیسته در دو عرصه پست، لجستیک و تجارت الکترونیک، قریب به 18 کسب و کار در صنایع دکر شده، راهاندازی و توسعه دادهاست. همچنین به صورت مستمر، از طرحهای جدید، ایدههای نو و کسب و کارهای فعال در حوزه تخصصی پست و لجستیک، جهت سرمایهگذاری و کمک به ایجاد بستری مناسب جهت رشد و توسعه آنان استقبال مینماید.
هلدینگ فاخر همواره در تلاش است تا محیطی پویا با قابلیت تبادل ارزش میان فعالان کنونی و بالقوه صنعت پست لجستیک بسازد. چنین محیطی، نیازمند رویکردهای تازه، ایدههای نوآورانه و کارآفرینانی جسور و شجاع برای پای نهادن در مسیری نو است. هلدینگ فاخر، خانهای است امن برای طرحهای نو و ایدهپردازان مشتاق است. نباید این نکته را فراموش کرد که هوشمندسازی لجستیک به معنی حذف کامل نیروی انسانی نیست، بلکه استفاده بهینه از نیروی انسانی در طول انجام فرایند است.
لجستیک هوشمند و توزیع شهری
بهبود توزیع درونشهری
مفهوم لجستیک هوشمند امروزه بیشتر در حوزه توزیع درونشهری بهکار میرود. بهبود ساختارهای توزیع درونشهری برای بیشتر شهرهای اروپایی یک هدف مهم محسوب میشود. این هدف به دلیل منافع گاه متناقض ساکنان شهر از یک سو و کارآفرینان از سوی دیگر، به موضوعی چالشبرانگیز تبدیل شده است.
توزیع شهری به دسترسی و حملونقل کارآمد در داخل شهرها مربوط است ولی زندگی سالم و کیفیت هوا را نیز تحتتاثیر قرار میدهد. بنابراین نیاز به تعریف و اجرای راهکارهای هوشمند برای توزیع شهری از منظر سازمانی و همچنین فناوری هر روز بیشتر میشود.
مناطق زیستمحیطی (Public private governance)
شوراهای شهر مقررات دسترسی به وسایل نقلیه باری را که مرتبط با میزان آلایندگی هستند، سختگیرانهتر میکنند. اقدامهای جامعی در این راستا در لندن، برلین، دوبلین و بسیاری دیگر از شهرهای اروپا انجام شده است.
مثلا آمستردام قصد دارد در سال ۲۰۲۵ به توزیع شهری بدون آلایندگی دست پیدا کند. برای دستیابی به این هدف در حال حاضر ۹۵درصد از وسایل نقلیه تجاری فعلی در داخل شهر آمستردام ممنوع شدهاند.
سایر شهرهای اروپایی نیز در حال برداشتن گامهایی برای بهبود کیفیت هوا و کاهش دیاکسید کربن هستند. مثلا استفاده از وسایل حملونقل خصوصی و عمومی بهجای وسایل نقلیه باری رو به افزایش است.
جنبشهای اجتماعی و تلاش برای حملونقل پاکتر در داخل مرزهای شهر پیامدهای گستردهای برای بخش لجستیک دارد. این چالشها را میتوان با روشها و مفاهیم جدید برای سازماندهی توزیع شهری به شیوهای پایدارتر برطرف کرد.
حکومت خصوصی دولتی (Public private governance)
در دنیای سرشار از نوآوریهای در حال تحول و چالشهای پیچیده برای مقامهای دولتی، نیاز فزایندهای به یک مدل حکمرانی وجود دارد که مبتنی بر فرایندهای تصمیمگیری برابر دولتی و خصوصی، بهویژه هنگام توسعه و اجرای راهحلهای لجستیک هوشمند نوآورانه، باشد.
در گذشته، مسئولان جادهها راهحلهای حملونقل را تقریبا بدون در نظر گرفتن نیازهای کسبوکار توسعه میدادند. در حال حاضر ، احزاب بازار میتوانند راهحلهای مناسبتر و به روشی مقرونبهصرفهتر توسعه دهند. این بدان معنا است که مقامهای دولتی میتوانند در توسعه راهحلها با شرکتها همکاری کنند.
مهمترین مسیرهای گذار عبارت هستند از:
- از تاثیر جمعی تا ترکیبی هوشمند از خدمات جمعی و فردی
- از پوشش محلی و منطقهای تا پوشش ملی اطلاعات ترافیک جاده و مدیریت ترافیک
- از کسبوکار به دولت(B2G) تا کسبوکار به مصرف کننده (B2C) و کسبوکار به کسبوکار (B2B)
- از مالکیت دادهها تا باز بودن حداکثری و در دسترس بودن دادهها (عمومی و خصوصی)
- از نظارت دولت تا همکاری و ائتلاف عمومی و خصوصی
مدلهای کسبوکار قابلاجرا
نوآوریهای امیدوارکننده زیادی در زمینه لجستیک هوشمند وجود دارد که از بین آنها میتوان به سیستم وسایل نقلیه گروهی سنگین (کامیون) و لجستیک بهعنوان خدمات اشاره کرد. بیشتر اوقات فناوری در دسترس است ولی یک چالش وجود دارد و آن هم محقق کردن مدلهای تجاری قابلدوام مبتنی بر همکاری در امتداد زنجیره ارزش است.
مدلهای تقسیم برابر هزینهها و مزایا همچنان موضوع داغی هستند. ادغام دادههای منبع باز عمومی و خصوصی دومین توسعه امیدوارکننده است.
تبادل دادههای سفر و لجستیک بین شرکتها و مسئولان راه هر دو طرف را مقدور میسازد تا عملیات خود را بهبود ببخشند. راهحلهای لجستیک هوشمند همچنین ارتباطهای جدیدی بین متخصصان فناوری اطلاعات و ارائهدهندگان خدمات لجستیک ایجاد میکنند.
شرکتهای جدید و مبتنی بر فناوری اطلاعات وارد بازار LSPها میشوند و میتوانند با آنها رقابت و یا حتی همکاری کنند.
